Kültür ve Turizm Bakanlığının takviyesiyle Trakya Üniversitesince (TÜ) yürütülen hafriyat çalışmalarıyla sarayın gün yüzüne çıkarılarak, ayağa kaldırılması hedefleniyor.
Kazılarda padişahların namaz kıldığı mescide ulaşıldı ve konservasyon çalışmaları yapıldı.
Kazı Lideri ve Trakya Üniversitesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gülay Apa Kurtişoğlu, padişahların namaz kılmak için kullandıkları alana ulaştıklarını ve bu alanda çalışmalar gerçekleştirdiklerini söyledi.
EDİRNE YENİ SARAYI HAFRİYATINDA MESCİDE ULAŞILDI
Osmanlı sarayında padişahların bayram ve cuma namazlarını mescitlerde, vakit namazlarını ise sarayda cemaatle kıldığını belirten Kurtişoğlu, “Bazen yatsı namazlarını ferdi olarak da kılabiliyorlar. Bulunduğumuz alan cihannümanın mescit kısmı. Yani padişahların namaz kıldıkları alan. Cihannüma bünyesinde tek mescit yerine rastladık. Bunun aksında bir oda daha var lakin orada şimdi bir mihrap kısmı bulgusuna rastlamadık. Hasebiyle buranın bilhassa padişahın namaz kılması için ayrılmış yer olduğunu düşünüyoruz” dedi.
Kurtişoğlu, bu alanda 2015’te hafriyat çalışması gerçekleştirildiğini, mihrap buluntusu ortaya çıkınca muhafaza gayesiyle üzerinin kapatıldığını tabir ederek, ortadan uzun vakit geçtiği için yine müdafaa çalışmaları yapmak üzere mihrabın bulunduğu alanı açtıklarını söyledi.
Alanı açtıklarında konservasyona muhtaçlık olduğunu gördüklerini lisana getiren Kurtişoğlu, “Mihrabın çabucak yanında geç periyottan kalmış kalem işlerini, duvardaki mermer taklidi süslemelerin süreksiz konservasyon çalışmalarını gerçekleştirdik” diye konuştu.
Kurtişoğlu, alanda birebir vakitte paklık çalışmaları yaptıklarını söyledi.
“Çalışmalar esnasında ortadaki yerin iç kısmını temizlediğimizde buranın tuğlalardan oluşturulmuş, köz koymak için açılmış bir alan olduğunu ve birebir vakitte altıgen tuğlalardan oluşan tekrar doğu istikametindeki alandan bir bacanın üste yanlışsız çıktığını gördük. Kalıntıları günümüze ulaşmış durumda.” sözlerini kullanan Kurtişoğlu, bu küçük kuyunun, içerisine köz konularak padişah namaz kılarken yeri ısıtmak niyetiyle kullanıldığını düşündüklerini aktardı.
Gülay Apa Kurtişoğlu, padişahların cihannüma mescidinde vakit namazlarını kıldığını değerlendirdiklerini kelamlarına ekledi.
EDİRNE YENİ SARAYI
1450’de temeli atılan saray, Yasal Sultan Süleyman devrinden itibaren pek çok defa tamir gördü, vakit zaman da eklentiler yapıldı. Birtakım padişahların saltanatları boyunca Edirne’ye hiç gelmemesi nedeniyle kullanılmayan sarayda da tahribat başladı.
1752’deki büyük deprem ve 1776’daki yangınla tahribat süreci devam eden sarayın, 1827’de bir kısmı tamir edildi. 1829’da Edirne’yi işgal eden Rusların ordugah olarak kullandığı saray, büyük ziyan gördü.
Vali Hurşit Paşa ve Hacı İzzet Paşa vakitlerindeki tamirat devrinde birçok yapı kurtarıldı ancak 1876-77 Rus Savaşı’nda düşmanın kente yaklaşması nedeniyle Babüssaade (Saadet Kapısı) civarında yığılan cephane, düşman eline geçmemesi için patlatıldı, sarayın birçok yapısı da bu patlamayla yıkıldı.