T24 Dış Haberler
ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi‘nin ilerleyen saatlerde Çin’in üzerinde hak tez ettiği Tayvan’a inmesi beklenirken, dünya gözlerini Pekin’in vereceği potansiyel karşılığa çevirdi.
Çin Devlet Başkanı Şi Jingping, geçen hafta yaptıkları telefon konuşmasında ABD Lideri Joe Biden’a, “Ateşle oynayan yanar” demişti. Çin Dışişleri Sözcüsü Zao Liyan pazartesi günü, “Eğer Pelosi Tayvan’a giderse Halk Kurtuluş Ordusu oturup izlemeyecek” demişti.
Pelosi, 25 yıldır Tayvan’a ziyaret gerçekleştiren en yüksek yetkili ABD’li olacak.
Bloomberg, Çin’in Pelosi’nin ziyaretine verebileceği mümkün karşılıkları listeledi:
1- Savaş uçağı ihlallerinin sayısı artabilir
Çin, sıklıkla Tayvan’ın hava savunma alanını ihlal ediyor. Şu ana kadar rekor, Çin’in 4 Ekim 2021’de Tayvan’ın hava savunma alanına 56 uçak sokmasıydı.
ABD’nin Kongre delegasyonu, Tayvan’ı Kasım ayında ziyaret ettikten sonra Çin, adanın doğusuna 15 savaş uçağı göndermişti.
Çin, Pelosi’nin ziyaretinden sonra hava alanı ihlallerini sıklaştırabilir ve bu ihlaller haftalarca sürebilir. Bu durumda Tayvan’ın hava kuvvetlerinin kaynakları daha da kısıtlı hale gelebilir.
2- Çin, Tayvan’ın üzerinde savaş uçakları uçurabilir
Çin Komünist Partisi’nin yayın organı Küresel Times, Pekin’in direkt Tayvan üzerinde savaş uçağı uçurmasını önermişti. Bu türlü bir atak sonucunda Tayvan, uçağı düşürüp düşürmeme üzere kritik bir karar vermek zorunda kalabilir. Tayvan Savunma Bakanı Ciyu Kuo-çeng geçen sene yaptığı açıklamada, “Adaya ne kadar yaklaşırlarsa o kadar sert karşılık vereceğiz” demişti.
3- Tayvan yakınlarında füze testi yapılabilir
1995’in yazında Çin, Tayvan yakınlarında denize “test için” füzeler atmıştı. Bu, Çin’in şu ana kadar Tayvan ve Washington’a yönelik en büyük provokasyonu olarak nitelendiriliyor. Pekin, bunu periyodun ABD Lideri Bill Clinton, Tayvan’ın demokratik olarak seçilen birinci devlet liderinin ABD’ye gelmesine müsaade verince yapmıştı.
Çin, yeniden benzeri bir füze testi yapabilir.
4- Ekonomik baskı
Çin, Tayvan’ın en büyük ticari partneri. Pekin; Tayvan’a ithalat yapan şirketlere yaptırım uygulayarak, birtakım Tayvan eserlerini boykot ederek ve iki ülke ortasında ticareti kısıtlayarak ada ülkesi üzerindeki baskısını artırabilir.
Çin, birtakım Tayvanlı yetkililerin Çin’e gelmesini yasaklamıştı. Bu tıp yasaklarda da artış görülebilir.
Çin, birebir vakitte Tayvan Boğazı’nda ticaret akışını da bozabilir.
5- Diplomatik protesto
Çin Komünist Partisi’nin yayın organı Küresel Times, Pelosi’nin Tayvan’a gitmesi durumunda ABD-Çin alakalarının çok berbata gideceğini söylemişti. Bloomberg, Çin’in Washington Büyükelçisi’ni geri çağırabileceği yorumunda bulundu.
Çin geçen sene Litvanya, Tayvan’a kendi ismiyle ofis açmasına müsaade verince Büyükelçisi’ni geri çağırmıştı.
6- Adalardan birine el konulabilir
Çin, Tayvan’ın denetimindeki küçük adalardan birini işgal edebilir. Bloomberg, bunun çok küçük bir mümkünlük olduğunu belirtti. Bu atak, ABD’nin Pekin’e daha çok yaptırım uygulamasına sebep olabilir.